మే రెండో ఆదివారం వంకన..

బాగా ఇష్టమైన వాళ్ళను కళ్ళు మూసుకుని ఊహించుకుని వెనువెంటనే చూడటం దాదాపు అసాధ్యమనీ, వాళ్ళలా కనపడాలంటే, వాళ్ళతో గడిపిన క్షణాల్లో బాగా ఇష్టమైన సందర్భాలను తల్చుకుంటూ, కెమెరా ఫోకస్ మార్చినట్టు మెల్లిగా వాళ్ళ మీదకు చూపు మరల్చుకోవడమొక్కటే మార్గమనీ, ఒకసారెవరో చెప్పారు.

ఆ ఆటలో నిజానిజాలు నాకూ తెలియవు కానీ, అలా అమ్మను గుర్తు చేసుకున్నప్పుడల్లా ఫ్లాష్‌కార్డ్స్‌లా గుర్తొచ్చే జ్ఞాపకాలైతే కొన్ని ఉన్నాయి.

*
చిననాటి ఉదయాలన్నీ దాదాపు ఒకే విధంగా గడిచేవి. గట్టిగా హారన్లు మోగిస్తే వినపడే ఐదో నంబరు రూట్‌లోని వాహనాల రొద, గాలికి ఎగిరే గుమ్మం దగ్గరి కర్టెన్లను దాటుకుని లోపలికి రానే వచ్చేది. తెలవారుతూండగానే వచ్చే నారాయణ (సూర్యుడు కాదు, మా చాకలి) సందులో పంపు దగ్గర బట్టలు బాదుతూ ఉండేవాడు. కుకర్‌లు చుయ్ చుయ్ మంటూ ఈలలు వేస్తూనే ఉండేవి. మూడు ఈలల లెక్క మా ఇంట్లో ఎన్నడూ లేదు, సరిగా పని చెయ్యవని మేమనుకునే ఆ కుకర్ ఈలల లెక్కేమిటో మా అమ్మకొక్కతికే తెలుసు. గిన్నెలు, గరిటెల చప్పుళ్ళు అవిశ్రాంతంగా వినపడుతూనే ఉండేవి. ఆకుకూరలమ్మొచ్చే వాళ్ళు బుట్టలతో గుమ్మాల ముందు ఆగి పేర్లన్నీ ఏకరువు పెడుతుండేవారు. పాలవాళ్ళో, మరొకళ్ళో, ఏదో ఒక ఇంటి ముందు నుండీ పిలుపులూ, వాటికి సమాధానాలూ సందళ్ళతో, ఉదయాలెప్పుడూ మోయలేని హడావుడితోనే ఉండేవి.

ఇంతటి రసాభాసలో వంటింటి గుమ్మం దగ్గర, కత్తిపీట మీద కూర్చుని ముక్కలు తరిగిపోస్తూ, నేను పొద్దున్నుండీ చదివినవన్నీ అప్పజెప్పించుకునేది అమ్మ. నేను గొంతెత్తి అన్నీ చెప్పడం, తను వింటూ సరిదిద్దడం, వెనుక వెనుక తిరుగుతూ, పొయ్యి పక్కకెళ్ళి నిలబడితే, పోపు చిటపటామంటుదని చేయి చాపి తానడ్డుండటం..మొత్తం పాఠమంతా చెప్పేస్తే తన తడి చేతులంటకుండా నన్నే ముందుకు వంగమని ముద్దీయడం..
*

చాలా చిన్నప్పుడు, అమ్మ బెజవాడ పక్కనున్న నిడమానూరులో పని చేస్తున్నప్పుడు, బడికీ మా ఇంటికీ చిన్న బల్లకట్టు దూరం మాత్రమే ఉండేది. సాయంకాలాలు నేను ఆ స్కూల్‌గ్రౌండ్‌లోకి పరుగు తీసి ఆడుకునే వేళల్లో, దూరంగా ఒక మూలకి ఉన్న కోర్టులో టీచర్లు బాడ్మింటనో టెన్నికాయిటో ఆడుతూ కనపడేవారు. కొంగులు నడుం చుట్టూ తిప్పుకుని కోర్ట్ అంతా చకచకా పరుగులెడుతూ వాళ్ళాడుతుంటే, అంత పెద్ద గ్రౌండ్‌లో ఏ మూలనున్నా వాళ్ళ అరుపులు, కేరింతలు వినపడేవి. సంజెకెంపులు ఇక మొదలవుతాయనగా నేను దుమ్మోడుతోన్న బట్టలతోనే స్టాఫ్‌రూంకి వెళ్ళి బ్యాగ్ తెస్తే, అదే గుర్తుగా తాను కోర్ట్ నుండి బయటకు వచ్చేది. ఐదంటే ఐదే నిముషాల్లో ఇల్లు చేరేవాళ్ళం. తాళం తీస్తుండగానే మా ఆకలి కేకలు మొదలయ్యేవి. మాతో పాటే కాళ్ళు చేతులూ కడుక్కునే అమ్మ, మేం సర్దుక్కూర్చునేలోపే పొద్దుటి అన్నంలో పులిహోర పోపు కలపడమో, ఓ ఆవకాయ ముక్కతో దోశలో చపాతీలో, జీలకర్ర, ఉల్లీ,పచ్చిమిర్చీ వేసి పొద్దుటి ఇడ్లీపిండితో ఓ దిబ్బరొట్టో సిద్ధం చేసి చేతిలో పెట్టేది.

నారింజ రంగు ఆకాశం, విశాలమైన అరుగు మీద అక్కా, నేనూ తగువులాడుకుంటూ తినడం, వెనుక విశ్రాంతిగా టీ తాగుతూ పొద్దున వదిలేసిన పేపర్ చదువుతూ అమ్మా...

*
తాను గుంటుపల్లి్‌లో పని చేసేప్పుడు, ఒక్కోసారి సాయంకాలాలు ఇద్దరం బస్సులో కలిసేవాళ్ళం. నా చేతిలోని వైరు బుట్ట, భుజాల మీది బ్యాగు అందుకుని, నన్ను పక్కన కూర్చోబెట్టుకునేది. సున్నబ్బట్టీల దగ్గర బస్సు దిగితే, ఓ ఐదూ పది నిముషాల నడక మా ఇంటికి. కూరల కొట్లో కావాల్సినవి సంచీలో వేయించుకుని, వైరు బుట్ట ఊపుకుంటూ బళ్ళో కబుర్లు చెప్పుకుంటూ, ఒక్కోసారి ఏమీ మాట్లడుకోకుండానూ - నేను గబగబా నాలుగడుగులు వేసినప్పుడల్లా నన్ను తన ఎడమవైపుకు తెచ్చుకుంటూ నా దగ్గరికి వస్తూ -

సైకిళ్ళూ, స్కూటర్లూ, స్కూల్బస్సులూ, సిటీబస్సులూ, అన్నీ రయ్యిరయ్యిన పోయే ఆ చిన్న రద్దీ రోడ్డు మీద, ఒక నిలువు గీత గీసి అది మా ఇద్దరికీ రాసిచ్చినట్టు, తానూ-నేనూ..

*

చిన్నప్పుడు బాగా దెబ్బలు పడేవి నాకు. అన్నం తినలేదనే ఎన్నో సార్లు..

ఎనిమిది దాటేదాకా ఇడ్లీలను ముక్కలుముక్కలుగా తుంచీ, పాలను చుక్కకొక్కటిగా ఉన్న నాలుగు కుండీల్లోనూ, తులసి మొక్కలోనూ వొంచీ (తప్పే..అప్పుడు తెలీదు..) ఐ.టి.ఐ గ్రౌండ్‌లోకి అరటిపళ్ళని విసిరేసి (ఈ పాపం అప్పుడే పండిపోయి, జన్మభూమి కింద ఊరంతా ఊడ్చి వచ్చేవాళ్ళం ;) ) ఏవేవో తిప్పలు పడుతుండేదాన్ని.

ఎనిమిందింపావు దాకా "అయిందా?" "తిన్నావా?" "నే వచ్చానంటే వీప్పగిలిపోతుంది.." "కానీయాలి త్వరగా.." - ఇట్లా ఆ గదిలో నుండి ఈ గదిలోకి తిరుగుతూ అమ్మ అరిచే అరుపులు చెవిన పడుతూనే ఉండేవి. అయినా ముద్ద దిగేది కాదు. చివరికి ఉరిమి ఉరిమి చూస్తూ నా మీదకొచ్చి, ఆ ఇడ్లీ ముక్కల ప్లేటు సింక్‌లో పడేసి, అప్పుడే దించిన అన్నంలో తోటకూర పప్పు, చారెడు నెయ్యి వేసి కలుపుతుంటే, ఆ అన్నం మెతుకుల వేడి అమ్మ వేళ్ళ మీదే చల్లారి నా నోట్లో గోర్వెచ్చని ముద్ద జారేది.

నేనలా మొండి వేషం వేసిన ప్రతిసారీ, చల్లారిన కాఫీ గొంతులోకి వొంపుకుని పరుగు తీసే అమ్మ...

*

గన్నవరం జిల్లా పరిషద్‌ హై స్కూల్‌లో లో రిటైర్మెంట్. మైక్ ముందు నిలబడి ముప్పయ్యారేళ్ళ ఉద్యోగ జీవితాన్నీ, దానిని ఒరుసుకుంటూ పోయిన ఉద్యోగపరమైన అనుభవాలనీ, జ్ఞాపకాలనీ, నింపాదిగా చెప్పుకుపోతోంది. నీరెండలో పద్ధతిగా బాసెంపట్టు వేసుకుని కూర్చున్న వందల మంది పిల్లలకు వెనుకగా నిలబడి, ఫొటోలు తీసుకుంటున్నాను. సభ ముగిసింది. పూలదండలు చేతుల్లోకి మార్చుకుంటూ స్టేజ్ దిగి వస్తోంది, అమ్మని అందుకుంటూ అక్క. తరువాతి ప్రోగ్రాం వివరం చూస్తూ, చెబుతూ నానగారు. ఓ తొమ్మిదో తరగతి పిల్లవాడికి ఏం తోచిందో..పరుగు పరుగున దగ్గరకు వెళ్ళి చేతులు కట్టుకుని మాట్లాడుతున్నవాడల్లా ఉన్నట్టుండి ఒక చేత్తో కళ్ళు రుద్దుకుంటూ బావురుమన్నాడు.

కెమెరా అసమర్థత అర్థమైన క్షణం...వాళ్ళిద్దరినీ దూరం నుండి చూస్తూండిపోయాను.

ఏం జరుగుతోందో అర్థం కాక అవాక్కై, అంతలోనే బిగ్గరగా నవ్విన అమ్మ...

*

జ్ఞాపకమున్న ప్రతి సందర్భం వెనుకా, నాకూ అబ్బితే బాగుండనుకునే గుణాలున్నాయి, నిర్లక్ష్యం చేయకూడదని తెలీక చేసిన తప్పులున్నాయి. అమ్మంటే ఓపికనీ, అమ్మంటే సహనమనీ, అమ్మంటే ఆకలెరుగనిదనీ, విశ్రాంతి కోరనిదనీ అందరిలాగే అమాయకంగా నమ్మిన అబద్ధాలున్నాయి. ఆ అమాయకత్వాన్ని క్షమించిన అమ్మ దయ ఉంది.. మన పశ్చాత్తాపం, మన క్షమాపణలు అమ్మ కోరదేమో కానీ, కాలం చెవులు మెలివేసి మరీ నేర్పిస్తుంది. చెప్పిస్తుంది.

అమ్మకు కోపం తెలీదని కాదు. తన మౌనంతోనే మనం తలపడలేని యుద్ధం చెయ్యగలదని తెలీకా కాదు. "చెంపకు చేయి పరంబగునపుడు కంటికి నీరు ఆదేశంబగు.." అన్న సూత్రం వంటబట్టిస్తే మిగిలినవన్నీ నేర్పడం తేలికని తెలియనిదనీ కాదు. కానీ, జ్ఞాపకంగా ఇవి మాత్రమే ఉండే బాల్యాన్ని ఇవ్వనందుకు అమ్మకు ఆలింగనాలు.

ఏపూటకాపూట మారిపోయే తెలిసీతెలియనితనాల లెక్కలు పక్కనపెడితే, ఊహ తెలిసిన నాటి నుండీ, ఇప్పటి దాకా, "ఇది మాత్రం నిజం" అనిపించిందేమైనా ఉందా అంటే..ఉంది.

అది, అమ్మ ఇచ్చే ధైర్యమే ఇప్పటికీ నా సంతోషానికి మొదటి మెట్టవడం.

అమ్మ సంతోషమే నా ధైర్యమవడం!

Happy Mother's Day!! <3 span=""> <3 span="">