ప్రయాణానికి ముందూ వెనుక..

అటు నుండి ఇటైనా, ఇటునుండి అటైనా, ప్రయాణమంటే మనసెప్పుడూ ఒక ద్వైదీభావంతో ఊగిసలాడుతూనే ఉంటుంది. వెళ్తున్న ప్రాంతం పట్ల, అక్కడి మనుష్యుల పట్ల లేదా అక్కడి విశేషాల పట్ల ఎంత మోజుతో సంబరపడిపోతున్నా, అక్కడి అవసరాలకు తగ్గట్టు పెట్టెలు సర్దుకోవడం పట్ల అంతే విసుగుతోనూ, విరక్తితోనూ ఓ పిసరు బద్ధకంతోనూ వెనక్కు గుంజుతూ ఉంటుంది. పిల్లలు పుట్టాక, ప్రయాణాలకి అర్థమే మారిపోయింది. 'చలో ఓ నాలుగు రోజులు కిచెన్ బంద్" అనుకోవడానికి లేకుండా, పిల్లాడక్కడ తినడానికి ఏమైనా ఉంటాయో లేదో అనుకుంటూ, ప్రయాణానికి నాలుగు రోజుల ముందు నుండే ఓ పెట్టె తెరిచి పడేసి, అందులో గుర్తొచ్చినవి గుర్తొచ్చినట్టు పడెయ్యడం రివాజైపోయింది. ఆరేడు గంటల లోపు ప్రయాణాలకీ కారులోనే తిరగడం వీలనుకుంటున్నాం కనుక, పిల్లాడి మెత్తటి దుప్పట్లు, బుజ్జి దిండ్లు, వాడు ఇంట్లో తినే చిరుతిళ్ళు నాలుగు రోజుల ముందు నుండీ మళ్ళీ వండుకోవడాలూ, బిస్కట్లూ, పళ్ళూ, నీళ్ళూ, బుజ్జి ఎలక్ట్రిక్ కుకరూ - పెసరపప్పూ, బియ్యం, నెయ్యి; అమ్మో పిల్లలతో ప్రయాణం అనుకుంటూ ఒకటికి ఒకటికి బట్టల జతలు కలుపుకుంటూ పోతే చివరికి బండెడు బట్టలవుతున్నాయి. ఏది చూసినా చంటివాడికి అవసరమైతేనో అనిపిస్తుంది. వాడి దుప్పటి వాసన దొరక్క, వాడు నిద్దరొచ్చాక మంకుపడితేనో అని జాలి కమ్ముకుంటుంది. నిదురలో కదిలి వాడికిష్టమైన బొమ్మ కోసం తడుముకుని బావురుమంటేనో అన్న భయమొకటి, వాడికిష్టమైన నాలుగు బొమ్మలనీ ప్రయాణానికి లేవగొట్టేలా చేస్తుంది.  'కారేగా, మన కారేగా..' అన్న మంత్రం ఉండనే ఉంది. పెట్టెలు మోసేందుకు అనిల్ ముందుకొచ్చి " ఎక్కడికెళ్తున్నాం మనం, ఈ సామానేంటి, ఏం పెట్టావ్, ఇంత బరువేంటసలు?" అని నొసలు చిట్లిస్తే భుజాలు రుద్ది ముందుకు తోసెయ్యడమే!

వెళ్ళేప్పుడు ఒక తంతైతే వచ్చేప్పుడు ఇంకో బెంగ. మన ఇంటికో, అత్తారింటికో, స్నేహితుల దగ్గరికో, ఇష్టమైన ప్రాంతాలన్నీ చూసొచ్చాకో, పెట్టెలు విప్పుతుంటేనే మనసంతా దిగులు దిగులుగా అయిపోతుంది. బట్టలని కమ్ముకుని ఉండే అక్కడి సబ్బుల వాసనలు, అమ్మ ఇచ్చిన పొడులూ పచ్చళ్ళ వాసనలూ, పిల్లలకి, మనవలకి నాన్నలూ, మావగార్లూ ప్రత్యేకంగా చేయించి కట్టించిన మిఠాయిలూ, తినుబండారాలూ, తీపి వాసనల్లో కూడా చిరు చేదు కమ్ముకుంటూ ఇక్కడి బుడుగూ బుడుగూ బతుకుల్లోని వెలితినంతా చూపెడతాయి. వాళ్ళు కనుకొచ్చిన ఎల్.ఐ.సి పేపర్లూ, లోన్ స్టేట్మెంట్లూ - 'మెయిల్‌లో ఉన్నాయండీ' అన్నా వినకుండా పాత పద్ధతిలోనే వాళ్ళు చేసే బండెడు పనంతా, మన కోసం. మనకిదే వీలని నమ్మే వాళ్ళ ప్రేమకి సాక్ష్యం. ఎట్లా పారెయ్యబుద్ధవుతుంది, ఆ కాగితాలని? చేతులు రావు, సమయం రావాలి.

ప్లాస్టిక్ కవర్లలో ఆఖరి రోజు కుక్కిన విడిచిన బట్టలన్నీ తీసి వాషింగ్ మెషీన్‌లో వేస్తుంటే, అక్కడి వాసనలన్నీ వదిలించుకుంటున్నట్టే ఉంటుంది. ఇంటిలో మాసిపోయిన దుప్పట్లూ, కర్ట్నెలూ, డోర్‌మేట్లూ, వేటికవి వేరు చేసి ఆపకుండా వాషింగ్ మెషీన్ లోడ్ వేస్తున్నప్పుడూ, తీస్తున్నప్పుడూ మళ్ళీ ఈ ఇంటిలో జీవితానికి మనని మనం సిద్ధం చేసుకుంటునట్టే ఉంటుంది. ఆగకుండా సాగే ఆ రొదలోనే కలిసిన వాళ్ళూ, కలవాలనుకుని కలవని వాళ్ళూ, వాళ్ళ మాటలూ, నవ్వులూ తెరల్లా చెవుల్లో వినపడిపోతుంటాయి.

వంటింటి అరల్లో పాత కాగితాలు తీసే పనిలో పడాలి, జిడ్డుపడ్డ పోపులపెట్టెను సింక్‌లో వేస్తుంటే ఆవాలు జారిపడి కాలి కింద ఎంత అడ్డొచ్చాయో. కానీ ఆవాలు పనికడ్డం అనుకుంటామా? ఫ్రిడ్జ్ వెళ్ళే ముందు ఖాళీ చేసేశామనుకున్నా ఏ పెరుగు గిన్నో, చింతపండు గుజ్జో మిగిలే తీరుతుంది. ఎండిన కారెట్లూ, ఎండి రాలిపడ్డ కరివేపాకు రేకులూ, కాగితాల్లో చుట్టి మర్చిపోయిన పుదీనా, కొత్తిమీరా కలిసిపోయి ఘాటైన వాసనొస్తూ, ఫ్రిడ్జ్. తడి బట్టా, పొడి బట్టా రెండు చేతుల్లోనూ ఉంచుకుని, తెల్లగా అన్ని అరలూ మెరిపించుకుని కొత్త సామాన్లన్నీ ఒక్కొక్కటిగా చేరుస్తుంటేనే హాలిడే అయిపోయిన భారమంతా మీద పడుతున్నట్టుంటుంది.

వచ్చిన రోజు అన్నమ్మొకటీ వండుకుని, అమ్మ ఇచ్చిన పొడులూ, పచ్చళ్ళూ, దారిలో వస్తూ తెచ్చుకున్న పెరుగు కప్పుతో భోజనమయిందనిపించే రోజులు పోయాయ్. వాటితో పాటే పాలూ, కూరలూ, పళ్ళూ కూడా బుట్టలతో దిగి రావాల్సిందే. ప్రయాణమంతా వెర్రి ఆటలాడి ఏమీ తినకుండా తప్పించుకుపోయాడనీ, బుగ్గలు ఈసరికే లోపలికి పోయాయని నాలోని అమ్మ లెక్కలు కడుతూనే ఉంటుంది. వేణ్ణీళ్ళ స్నానాలూ నిద్రలూ కన్నా, పిల్లాడు రెండు పెరుగన్నం ముద్దలైనా తిని నిద్దరోతే బాగుండు అని ఆశగా పనిలో పడటమే జీవితానికి పెద్ద మార్పు. ఏ ఊరుపోనీ, ఎవ్వరింటికైనా వెళ్ళనీ, తిరిగొచ్చి, నాలుగు చెంబుల నీళ్ళు గుమ్మరించుకుని, మడతలు విప్పి హాయి వాసనల దుప్పటినలా పరుపు మీద పరిచి, మన బాత్‌రూం, మన బెడ్‌రూంలో ఉన్న సుఖమింకెక్కడా ఉండదని చెప్పుకోవడానికీ, ఒప్పుకోవడానికీ ఓ తోడుండటమే బతుకుని ఆని ఉన్న అదృష్టం.

ఏవేవో ఆలోచనలతో, మనసులోనూ, చేతుల్లోనూ ఇంతింత బరువుతో తాళాలు తీస్తామా? కాళ్ళు కడిగేలోపే ఇక్కడి స్నేహితులొచ్చి కూడి నాలుగు రకాల వంటలు హాట్‌పేక్‌లలో సర్ది ఇచ్చి 'హాయిగా తిని అలసట తీరేలా నిద్రపొండి, రేపటి నుండి బోలెడు కబుర్లు చెప్పాలి" అని ధనాధన్ తలుపులేసి వెళ్ళిపోతే గాడిలో పడక ఏమవుతాం? అటు నుండి ఇటు ప్రయాణమైనా, ఇటు నుండి అటు ప్రయాణమైనా ప్రయాణాలూ, పెట్టెలే బరువు తప్ప, జీవితం ఎక్కడైనా తేలిగ్గానే ఉంది.

(జీవితాన్ని వెలిగించే నేస్తాలకు, కవితకు, ప్రేమతో..)